Η γαλάζια επανίδρυση του κράτους

Του Δημήτρη Δρίτσα

Ως γνωστόν, μετά τις εκλογές του Μαρτίου 2004 και ύστερα από μια μακρά, θα λέγαμε, περίοδο στην εξουσία του ΠαΣοΚ (1993-2004), τη διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε η συντηρητική παράταξη, η Νέα Δημοκρατία.

Με την αλλαγή της εξουσίας το πρώτο μέλημα της νέας κυβέρνησης ήταν η επανίδρυση της διοίκησης, η επανίδρυση του κράτους. Τούτο, όπως φάνηκε εκ των πραγμάτων, ήταν στους στόχους της κυβέρνησης, με το σκεπτικό πάντοτε ότι η κυβέρνηση αυτή θα έμενε στην εξουσία, όπως άλλωστε ισχυρίζονταν και προεκλογικά οι οργανώσεις της Νέας Δημοκρατίας, τουλάχιστον δεκαπέντε (15) χρόνια (όπως και οι άλλοι). Για την υλοποίηση της επανίδρυσης, μεταξύ άλλων, ψηφίστηκε και ο νόμος 3260 (ΦΕΚ 151/6.8.2004), ο οποίος κατήργησε τις διατάξεις του υπαλληλικού κώδικα που προέβλεπαν οργανικές θέσεις στην υπαλληλική ιεραρχία και έτσι υπάλληλοι καριέρας, που κατείχαν οργανικές θέσεις στα ανώτερα κλιμάκια διευθυντών, βρέθηκαν ξαφνικά απλοί υπάλληλοι (υποτίθεται νόμιμα). Μετά ταύτα κρίθηκαν όλοι οι υπάλληλοι από την αρχή και έτσι εξελέγησαν τα νέα στελέχη της διοίκησης, που βαφτίστηκαν όχι πλέον διευθυντές ή τμηματάρχες, αλλά προϊστάμενοι διεύθυνσης ή τμήματος.

Με την ευρεσιτεχνία αυτή:

Πρώτον: Στις φορολογικές υπηρεσίες μετά τη δημοσίευση του ανωτέρω νόμου, τον Οκτώβριο του 2004, τοποθετήθηκαν στις 65 ΔΟΥ Αττικής, στις 223 ΔΟΥ λοιπής Ελλάδας, στα 2 ΔΕΚ και στα 6 ΠΕΚ οι νέοι προϊστάμενοι διευθύνσεων και τμημάτων, οι οποίοι βέβαια κατά κοινή ομολογία κατά το 95% ήσαν «γαλάζια παιδιά». Το ίδιο έγινε και στο ΣΔΟΕ (παρά το γεγονός ότι προεκλογικά η Νέα Δημοκρατία είχε δηλώσει ότι θα το καταργήσει) που, εν τω μεταξύ, μεταβαπτίστηκε σε ΥΠΕΕ γιατί προφανώς διαπίστωσε ότι θα της ήταν χρήσιμο. Ετσι ικανοποιήθηκε το κομματικό αίσθημα δικαίου. Και η επανίδρυση ξεκίνησε.

Και εν προκειμένω τίθεται το απλό ερώτημα. Πώς λειτούργησαν αυτές οι υπηρεσιακές μονάδες έκτοτε, μετά την επανίδρυση; Τούτο έδειξε ο χρόνος. Πρόωρες αποχωρήσεις ικανών στελεχών που παροπλίστηκαν, αδρανοποίηση και σταδιακή διάλυση των υπηρεσιών, λόγω βεβαίως και της ποιοτικής υποβάθμισης από τα νέα στελέχη τους. Δυστυχώς, δεν προτιμήθηκαν, σε μεγάλο βαθμό, οι καταξιωμένοι μέσα στον χώρο της δουλειάς τους. Τοποθετήθηκαν στις υφιστάμενες νευραλγικές θέσεις, ακόμη και από τα «γαλάζια παιδιά», τα περισσότερο κομματικά, με λιγότερα ή ανύπαρκτα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα.

Τα αποτελέσματα των επιλογών αυτών έγιναν ορατά έντονα από χρόνο σε χρόνο με τη ραγδαία πτώση των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού σε πρωτοφανή επίπεδα, γιατί απλά το κράτος, η διοίκηση (με την ευρεία του όρου έννοια) δεν λειτουργούν. Ορισμένοι μόνο εθελοντές κρατούν ακόμη το σύστημα σε κάποια λειτουργία. Αλλά μπορούμε έτσι, με τα σημερινά δεδομένα, να προχωρήσουμε;

Δεύτερον: Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, μια επιτελική και οπωσδήποτε καλά οργανωμένη υπηρεσία, μέσα πάντοτε στα όρια της ελληνικής πραγματικότητας, με παράδοση και ιστορία 150 χρόνων, δεν μπόρεσε και αυτό να μείνει έξω από τον τυφώνα της επανίδρυσης.

Η πολιτική ηγεσία με απόφασή της (ΑΠ 2/21808/004/27.4.2004) μετακίνησε και τοποθέτησε τον Απρίλιο, δηλαδή αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας και πολύ πριν από την ψήφιση του ανωτέρω νόμου 2360/2004, σε όλες τις επιτελικές διευθύνσεις του ΓΛΚ, διευθυντές, «γαλάζια παιδιά», για να έχει προφανώς το γρηγορότερο δυνατόν «υπεύθυνες εισηγήσεις» σε ουσιώδεις υποθέσεις, ενδεχομένως εμπιστευτικού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα της απογραφής των δομημένων ομολόγων κτλ.

Και βέβαια μετά τη δημοσίευση του ανωτέρω νόμου στις 6.8.2004, με νέες αποφάσεις του υπουργού, ολοκληρώθηκε το όλο θέμα της τακτοποίησης των «ημετέρων» με μετακινήσεις και τοποθετήσεις σύμφωνα με το πνεύμα του νόμου αυτού που στόχο είχε την υλοποίηση της επανίδρυσης του κράτους. Ετσι: από τους τρεις (3) γενικούς διευθυντές, ουδείς παρέμεινε στη θέση του, 15 διευθυντές υποβαθμίστηκαν, ενώ πολλοί τμηματάρχες εξοβελίστηκαν από τις επιτελικές υπηρεσίες. Γεγονότα πρωτόγνωρα για το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, που ντροπιάζουν και ευτελίζουν την ιστορία του. Και βέβαια συνέπεια της πρακτικής αυτής ήταν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου να στερηθεί δοκιμασμένης εμπειρίας και κατασταλαγμένης γνώσης στελεχών τόσο σε δημοσιονομικά θέματα όσο και σε θέματα διαχείρισης δημοσίου χρέους. Τέλος, ας μην ξεχνάμε τις πολιτικές διώξεις στελεχών του ΓΛΚ αλλά και της διοίκησης γενικότερα. Τεχνοκράτες της διοίκησης, που έκαναν τη δουλειά τους, σύρθηκαν στα δικαστήρια και ταλαιπωρήθηκαν για λόγους και μόνο πολιτικής σκοπιμότητας, όπως στις υποθέσεις της ΔΕΚΑ, του ΟΠΕΚΕΠΕ, του ΟΠΑΠ κτλ.

Είναι όλα τα ανωτέρω τα γεγονότα εκείνα που έσπειραν μεταξύ των υπαλλήλων την έχθρα, το μίσος, τον διχασμό.

Και εν όψει όλων αυτών τίθεται το ερώτημα: Τι θα γίνει αύριο στη διοίκηση αν το ΠαΣοΚ έρθει στην εξουσία; Το ΠαΣοΚ είναι κόμμα εξουσίας και αν δεν έρθει αύριο θα έρθει μεθαύριο.

Για να αποδοθεί δικαιοσύνη πρέπει να ανατρέξουμε στη Βίβλο, στη σφαγή των νηπίων επί εποχής βασιλιά Ηρώδη, όπου τα τέκνα εσφάγησαν όλα. «Θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς. Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής και ουκ ήθελε παρακληθήναι,ότι ουκ εισίν». Δηλαδή, δικά μας παιδιά δεν θα υπάρξουν. Ετσι όμως, κατ΄ ουσίαν χωρίς διοίκηση, μπορούμε να προχωρήσουμε;

Ο κ. Δ. Δρίτσας είναι επίτιμος γενικός διευθυντής του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και πρώην ειδικός γραμματέας Θησαυροφυλακίου και Προϋπολογισμού.